Цæгат Ирыстоны Хетæгкаты Къостайы номыл паддзахадон университеты дыууæ мин æвддæсæм азы фыццæгæм сентябры арæзт æрцыдис наукон центр «Бионариум». Ацы центры нысан у нæ республикæйы æрдзон ресурстæ иртасын æмæ сæ хуыздæр куыд пайда кæнын хъæуы, уый бæрæг кæнын.

Центр «Бионариум» æххæст кæны бирæ хæстæ. Фыццаджыдæр, уый у, наукон хъуыдытæ бизнесмæ кæй фæрцы хæццæ кæнынц, ахæм базæ. Иннæмæй та «Бионариум» у нæ ахуыргæнджыты æмæ студентты наукон куысты уæлæмхасæн бынат.
«Бионариум»-æн разамынд дæтты йæ директор, биологион наукæты кандидат, доцент Лавриненко Юлия Валерьевна.

Нæ центр цы проблемæтыл кусы, уыдонæн сæ сæйрагдæртæ сты:
-нæ регионы цæрæгойты æмæ зайæгойты ресурстæ иртасын æмæ сæ хъахъхъæнын;
-нæ адæмы культурæмæ ног цымыдисаг декоративон, хосгæнæн æмæ хæрынæн бæзгæ зайæгойтæ бахæссын;
– нæ хæхты сыгъдæг уавæрты цы зайæгойтæ тауæм, садзæм æмæ æмбырд кæнæм, уыдонæй арæзт инновацион продукттæ адæммæ хæццæ кæнын.

Раст афтæмæй фæзындис ног продукт – «Кæрдæджыты цай Университетаг» (уырыссагау «Чай травяной Университетский»). Наукон æвзагæй дзургæйæ, ацы цай схонæн ис дыууын фыццæгæм æнусы «этноботаникон продукт»: уый баиу кодта, этнографтæ æмæ биологтæ Ирыстоны хæхты цы рагон рецепттæ æрæмбырд кодтой, уыдон æмæ нырыккон биотехнологи.

Ныридæгæн нæ къухы цы бафтыдис, уыдон сты:
– сарæзтам кæрдæджыты æмбырдты 9 хуызы: сабыргæнæн, витаминджын, иммунитет хуыздæргæнæн, игæры маст рауадзæн, буаргъæдты ивд хуыздæргæнæн, депрессийы ныхмæ;
-цайы æхгæд дегустацитæ, архайдтой дзы 100 студентæй фылдæр, сбæрæг кодтам цайы хуыздæр хуызтæ:
– сбæрæг кодтам сыгъдæг рæтты зайæгойтæ æмбырд кæныны маршруттæ, уыимæ хынцæм, хъахъхъæнинаг цы зайæгойтæ сты, уыдон;
-сарæзтам паддзахадон стандартæн дзуапдæттæг æрдæгфабрикат аразынæн кæрдæджытæ кæрдын æмæ хус кæныны методикæтæ;
-цæттæ продукт æвæрынæн уынаффæтæ, йæ миниуджытæ æмæ химион сконд хынцгæйæ;
– алывæрсыгæй иртæстгонд цæуынц, цы зайæгойтæй пайда кæнæм, уыдон (сæ химион сконд, биологион активон архайд, экологион сыгъдæгдзинад).

Цай аразыныл архайынц Цæгат Ирыстоны паддзахадон университеты хими, биологи æмæ биотехнологийы факультеты кусджытæ: биологион накæты кандидат Николаев Игорь Анатольевич – ресурсты специалист; техникон наукæты кандидат Сатцаты Иннæ Коминтерны чызг – хойраг аразыны технолог; биологион наукæты кандидат Гаппуаты Валентинæ Созырыхъойы чызг – микробиолог æмæ иннæтæ.

Бионариумы бындурыл кусы студентон къорд «Натурфилософи»; ам Юлия Валерьевнæйы разамындæй студенттæ фæлварынц сæ зонындзинæдтæй практикон хуызы пайда кæнын: зæгъæм, математикæ æмæ информацион технологиты факультеты студент Лавриненко Николай кусы технологион процессты математикон модельтæ æмæ хосгæнæн зайæгойты базæтæ аразыныл, хими, биологии æмæ биотехнологийы факульететы студенттæ Туаты Заирæ, Плиты Аннæ æмæ стоматологи æмæ фармацийы факультеты студенткæ Томайты Милинæ иртасынц зайæгойты химион сконд æмæ, ацы зайæгойтæ адæймагыл куыд ахадынц, уый; ирон филологийы факульеты студенткæ Туаты Ритæ æвзары рагон рецепттæ, ивы сæ наукæйы æвзагмæ; журналистикæйы факультеты студент Панченко Вадим та Бионариумы куысты тыххæй фыссы популярон социалон хызæгты. Æппæт студенттæ дæр архайынц цайгæрдæджытæ æмбырд кæныны. Хъæлдзæгæй æмæ пайдайагæй æрвитынц сæ сæрдыгон бонтæ, аразынц, нæ бирæ æмбæлттæ æмæ университеты уазджытæн ныридæгæн уарзон чи сси, уыцы продукт – «Университетаг цай».