Цæгат Ирыстоны паддзахадон университеты ахуыргæндтæ патент кæмæй райстой, уыцы райрæзт æрмæгæн йæ бон у батайын кæнын нефты  продукттæ æмæ пластмассæ хæрз цыбыр рæстæгмæ, йæ бон у Сау денджызы экологион бæллæхы фæстиуджытæ фæивар кæнын.

Ныхас цæуы, алыхуызон рауагъдадон нысаниуæг кæмæн ис, маргæйдзаг чи нæу, ахам катализаторыл, ацы продуктæн йæ бон у рахицæн кæнын мазут адæймаг æмæ экологийæн æдас чи у ахæм фракцитыл 3-4 мæймæ. Катализаторы пайдакæнынад эффективон у куыд денджызы, афтæ йæ былтыл дæр. Æмткæй, йе ‘ууæлтæм гæсгæ  æмæ йæ аргъмæ гæсгæ æндæр ахæм  ничима æрхъуыды кодта. Катализаторы 1 т рауагъдæн æрмæджы аргъ у иу 150 мин сомы. Чъизи фæзуаты 1 кв. км ссыгъдæг кæнынæн бахъæудзæн 0,5-0,6т.

Йæ рауагъдæн куысты аргъæвæрд уавæрæй аразгæ уыдзæн. Кæнæ йæ араздзысты æндр ахæм рауагъдæттæ, кæнæ бæллæхæрцыды бынаты ног ахæм рауагъдад саразгæйæ.  Æнæ уæлæмхасæн уавæртæй катализатор уадзын у сæ бон Щелковскийы катализаторон завод (Мæскуыйы област). НИАП-Катализатор (Новомосковск), СКТБ Катализатор (Новосибирск); Ишимбайский Специализированный Химический Завод Катализаторов (ИСХЗК) (Башкортостан); Газпром Селектум (Омск); Новокуйбышевскы катализаторты завод  (Самара).

Технологийы уагыл скусынæн бахъæудзæн 2-3 мæйы.

Экологион бæллæхы фæстиуджытæ аиуварс кæныны фæстæ рауагъд æрмæгæй пайда кæнæн уыдзæн æндæр проблемæтæ хынцгæйæ дæр.

Зæгъæм, фидæны нефты продуктты ракалды фæстиуджытæ иуварс кæнгæйæ, пластикы бырон рацаразыны руаджы утилизаци кæнгæйæ катализатор æфтаугæйæ. Афтæмæй полиэтилены хæлды рæстæг фæкъаддæр уыдзæн 100-200 азæй 7-8 азмæ.

Уымæй уæлдай, полимерон продукци уадзæг куыстуæттæн сæ бон уыдзæн рахизын тагъдхалæг пластикæй арæзт дзаумæтты рауагъдмæ, йæ аразыны рæстæг æм катализатор æфтаугæйæ.  Катализаторæн йæ бон у суæвын æнæкæрон бæрцы ахъаззагдæр экспортон товартæй иу.

Разработка ученых СОГУ может спасти Черное море от экологической катастрофы